Van manuscript tot microscoop, een duik in de wetenschappelijke wereld van flora en fauna
Uit particulier familiebezit bieden wij vijf bijzondere geïllustreerde manuscript albums aan. Allen geschreven en bovenal getekend door Johan Louis Gerlagh (1735-1798).
Komende uit een Patriciërsfamilie moet hij een voornaam en erudiet mens zijn geweest met brede belangstelling voor de wereld en flora en fauna in het algemeen. Hij was functionaris van zowel de VOC als de WIC vanaf circa 1764.
De Albums hebben een inhoud die wetenschappelijk aan doet. Het rijk geïllustreerde reisverslag naar het Midden-Oosten is geheel in sepia getekend. Het boek met titel ‘Microskoopische Verlustigingen getekend na ‘t leeven en geschildert door Joh. Louis Gerlagh 1790’ is ontzettend sympathiek geïllustreerd met talloze microscopische vergrotingen en doet bevestigen dat hij een zeer brede belangstelling had en ook het kleine wist te waarderen. Het album met uitgewerkte tekeningen van dieren is getekend naar Georges-Louis Buffon’s Histoire Naturelle.
Stuk voor stuk zijn de albums samenvattingen van het zintuigelijke genoegen van een amateur kunstenaar/wetenschapper die zeker niet onverdienstelijk schreef en tekende.
Museum Gouda heeft een selectie schetsboeken en tekeningen in haar collectie.
Uit ander particulier bezit een object wat aansluit bij de wetenschappen. Een zeldzame microscoop door een van de belangrijkste wetenschappelijke instrumenten makers ter wereld gemaakt: Edmund Culpeper (1660-1738). Het betreft een zogenaamde screw barrel microscoop. Compleet met verschillende objectieven en op te bergen in de originele met haaienhuid overtrokken kist. Circa 1720.