Vijf zeldzame horloges
Deze voorjaarsveiling bieden wij vijf zeldzame historische horloges aan; bijzonder door de herkomst, de techniek, de afwerking of de maker. Stuk voor stuk ware collectors items.
De oudste twee horloges zijn beide een zogenaamde knol. De eerste, een Nederlands exemplaar, is vervaardigd door Etienne Hubert de jongere (1670-1752). Afkomstig uit een bekend geslacht klokkenmakers afkomstig uit Rouen, vestigden deze Franse hugenoten eind zeventiende eeuw zich in de Nederlanden. Etienne woonde in de Amsterdamse Torensteeg, tussen de Singel en de Spuistraat, ter hoogte van de Nieuwe Kerk.
Dit horloge is van binnen en van buiten prachtig gedecoreerd; zo is de binnenzijde gegraveerd met adelaarskoppen, bladmotieven en vruchten en zijn de Romeinse cijfers die de uren aangeven met elkaar verbonden door boogmotieven, wat de indruk van een galerij wekt. De wijzers zijn rijkelijk voorzien van krullen en de signatuur is weergegeven in een met rocailles omlijst cartouche. Als laatste is zelfs de in goede staat zijnde schildpad overkast gedecoreerd met een patroon van zilveren studs.



De andere knol is van Engelse makelij. Gemaakt in het midden van de achttiende eeuw door de Londense John Markham. Bijzonder is dat dit horloge niet van zilver maar van 18 kt. goud is gemaakt. Een exclusief horloge voor een exclusieve eigenaar. Daarnaast heeft dit horloge niet één maar twee overkasten. Eén in verguld koper met een gedreven mythologische voorstelling en één van groen gekleurd segrijn gedecoreerd met vergulde rozetten.






Het derde horloge is zeldzaam door zijn techniek. Gesigneerd Rentzsch Londen, maar mogelijk met een Zwitsers uurwerk. Het horloge kan niet open, tenzij opengeschroefd, en wordt opgewonden door middel van het draaien aan de kast.
Het vierde horloge is een zeer vroeg polshorloge, gedateerd ca. 1840. Het is een gouden armband, volledig geëmailleerd met een decor van vlinders, bloemen en bladmotieven. De band heeft zowel aan de voor- en achterzijde een deksel. De deksel aan de achterzijde is gedecoreerd met een tekst in sier Arabisch en herbergt een ruimte voor een haarlok, miniatuurportretje of iets van dien aard. De deksel aan de voorzijde is voorzien van een portret van een dame met druiventros, uitgevoerd in emaille de peinture. Wanneer we de deksel openen verschijnt er een horloge. De wijzerplaat uitgevoerd in goud, toont Romeinse en Arabische cijfers en bevat een wekker met uitgebreide afstelmogelijkheden. In zijn soort een uniek stuk!



Het laatste horloge is op het eerste gezicht een doodnormale munt in een hanger. Maar niets is minder waar! Wanneer we het hangoog openen verschijnt er een met een cabochon geslepen saffier bezette kroon en daar op drukkend springt de munt open. Er verschijnt een gouden geguillocheerde wijzerplaat met het signatuur Cartier Paris Londres.
Stel je voor, je kijkt naar een munt en denkt, ‘Hé, ik stop daar een uurwerk in!’ Dit dacht hoofd horlogemaker van European Watch and Clock Company te Parijs, Joseph Vergely die de techniek van het plaatsen van een ultradun uurwerk tussen twee helften van een munt perfectioneerde. Het idee sloeg aan en vanaf de jaren ’20 maken bijna alle grote horlogehuizen munthorloges. Een trend die doorging tot halverwege de eeuw en daarna geleidelijk afnam. Cartier is één van deze huizen met een grote productie in munthorloges. Het horloge wat wij aanbieden is gemaakt in de late jaren ’20 – begin jaren ’30 en is daarmee een vroeg exemplaar. De munt is een Britse vijfponder uit 1877, geslagen ter ere van het gouden jubileum van koning Victoria. Eén zijde toont haar portret, de andere zijde, waarachter de wijzerplaat schuilgaat toont sint Joris en de draak.
Munthorloges zijn niet gemaakt om te dragen; het echte plezier is het telkens opnieuw voorkomende ‘WAUW!’ moment na het indrukken van de kroon. Het munthorloge is daarmee een ultieme conversation piece!



