Tribale kunst uit drie collecties
Fred Smit – vijftig jaar verzamelen
Leraar en historicus Fred Smit deed in 1968 zijn eerste aankoop en zou in de decennia daarna zijn verzameling gestaag uitbreiden met voorwerpen uit verre culturen. Zijn belangstelling ging daarbij voornamelijk uit naar Afrika en Oceanië en kocht bij erkende galeries, o.a. in Amsterdam, Galerie Lemaire, Galerie Mabuhay (Rob Kok), Kunsthandel Aalderink en Michel Thieme. Zijn belangstelling bleek divers, naast maskers en beelden stonden en hingen wapens, kleden en verscheidene gebruiksvoorwerpen. De bezoeker stond versteld van de ordening waarmee de verzamelaar in zijn huis in Haarlem elk object een plaats wist te geven in het grote geheel van vormen en kleuren en dat bijdroeg aan een fantasievolle interpretatie van voorwerpen uit exotische culturen.
Wanneer we de gehele collectie overzien dan zijn het met name de voorwerpen uit Oceanië die we weinig in Nederlandse collecties aantreffen. Een van de meest in het oog vallende objecten is bijvoorbeeld een Tiki uit de Markiezen Eilanden. Op grond van de in de loop van de tijd ontstane slijtage mogen we opmaken dat het beeld ergens in de negentiende eeuw moet zijn gemaakt. Het beeld werd in 1975 bij Mathias Lemaire gekocht voor een voor die tijd niet onaanzienlijk bedrag van Nlg. 5.000,- . Hoe de verkoper aan dit beeld is gekomen hebben we helaas niet kunnen achterhalen (lotnummer 5624).
Voorts zijn twee van koraal gemaakte stampers van Chuuk, een eiland in Micronesië, vermeldenswaard. Zo ook de ceremoniële aks uit de Cook Eilanden die met een fraai patina moet zijn vervaardigd in het midden van de negentiende eeuw en wellicht een oudere vervaardigingsdatum kent. (lotnummers 5613 en 5614).
Tot slot zouden we een beeld uit de Midden-Sepik willen vermelden. Dit door de tijd gehavende beeld is vermoedelijk afkomstig van de Yimar en behoort daarmee tot een vrij klein corpus aan antropomorfe figuren die dit volk heeft gemaakt (lotnummer 5621).
Twee bijzondere voorouderfiguren van twee verschillende verzamelingen
Van een andere inzender komt het fraaie zeldzame Leti vrouwelijke voorouderfiguur (lotnummer 5601). Vrouwelijke voorouderfiguren van deze omvang uit de Leti-archipel komen minder vaak voor dan hun mannelijke tegenhangers. Een gemeenschappelijk kenmerk van de figuren in Leti-stijl is de prominentie die aan het hoofd wordt gegeven en die gewoonlijk een derde van het beeld in beslag neemt. In het platte gezicht overschaduwt een prominente puntige driehoekige neus de halvemaanvormige mond. Armen en benen flankeren de getailleerde torso. Bolvormige kalveren omsluiten het vrouwelijk geslacht en symboliseren kracht en vruchtbaarheid. Naar buiten gebracht zou het beeld door de ingelegde witte schelpogen opnieuw kracht uitstralen. Verzameld door Piet Costerus en Anneke Costerus Brada, vóór 1930.
National Geographic documentaire maker
Uit Ethiopië van de Konso komt een iconisch graffiguur. (lotnummer 5350). Verzameld door de vader van de huidige inzender tijdens een van zijn vele reizen in Afrika voor National Geographic. Hij was daar director of photography in de tijd dat National Geographic Society begon met het maken van documentaires voor televisie. Dergelijke paalsculpturen werden van een zeer harde houtsoort en tijdens het leven gemaakt. Deze Konso, waga figuur in de huidige veiling is een zeer fraai gestileerd, oud en fraai verweerde sculptuur, een iconisch sculptuur in zijn soort. Hij verworf dit figuur in situ, tussen 1967-1970.
